حفاظت از منابع آب استان تهران از دیدگاه شاخص ردپای آب کشاورزی

Authors

Abstract:

سابقه و هدف: مدیریت مصرف آب شهرهای بزرگ در سال‌های اخیر به عنوان مباحث کلیدی در زمینه مدیریت منابع آب مطرح شده است. استان تهران با مرکزیت شهر تهران از نقاط اصلی مصرف آب در کشور ایران محسوب می‌شود. یکی از شاخص‌های مطرح برای بکارگیری مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز، شاخص ردپای آب است. در استان تهران، همچون سایر مناطق، کشاورزی از مهم‌ترین مصرف‌کنندگان آب محسوب می‌شود. به همین سبب این پژوهش با هدف محاسبه ردپای آب بخش کشاورزی استان تهران و تعیین مطلوب‌ترین شهرستان برای کاشت محصولات باغی و زراعی از منظر ردپای آب نگاشته شده است. مواد و روش‌ها: به منظور محاسبه ردپای آب محصولات کشاورزی، با استفاده از آمارنامه‌های ارائه شده توسط جهاد کشاورزی، شهرستان‌هایی از استان که بالاترین مقدار تولید و سطح زیر کشت را داشتند شناسایی گردید. در مرحله بعد اطلاعاتی نظیر نیاز آبی گیاهان از نرم‌افزار خانواده CropWat، عملکرد محصولات و پارامترهایی که در محاسبات نیاز بود از طریق آمارنامه‌های کشاورزی محاسبه و گردآوری شد. سپس با استفاده از روش ارزیابی شاخص ردپای آب به محاسبه ردپای آب محصولات کشاورزی محاسبه شد. یافته‌ها: نتایج بدست آمده نشان داد که در بخش تولیدات زراعی، مقدار محتوی ردپای آب، به مراتب بیش‌تر از تولیدات باغی می‌باشد. بالاترین میانگین ردپای آب مربوط به محصول گندم (2539 مترمکعب برتن) و پایین‌ترین میانگین ردپای آب مربوط به محصول سیب (477 مترمکعب بر تن) بوده است. در مقایسه متناظر محصولات بین شهرستان‌های مشترک در تولید، مشخص شد که از منظر شاخص ردپای آب برای محصولات زراعی خصوصاً گندم و جو، شهرستان‌های جنوبی و غربی استان یعنی شهرستان‌های ورامین و اسلامشهر نسبت به سایر شهرستان‌ها اولویت دارند. لکن برای محصولات باغی، شهرستان دماوند دارای اولویت است. نتیجه‌گیری: در تحقیق حاضر مصرف آب برای محصولات کشاورزی مورد بررسی قرار گرقت و با توجه به نتایج، حجم زیادی از منابع آب استان صرف تولید این محصولات می‌شود. در تمامی محصولات مورد مطالعه، ردپای آب سبز بیش از سایر اجزای ردپای آب بود که نشان دهنده اتکای تولید محصولات بر بارش باران و رطوبت خاک است و بخش اعظم آب آبیاری از دسترس گیاه در اثر تبخیر یا نفوذ خارج می‌شود. این درصورتی است که حجم زیادی از آب برای تأمین آب شرب استان خصوصاً شهر تهران مورد نیاز است که باید با اولویت‌بندی تولیدات، از منابع آب موجود حفاظت کرد. در مجموع بهتر است که در استان تهران تنها تولیدات محصولات باغی گسترش یابد و سایر محصولات زراعی از خارج مرزهای شهرستان تأمین شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

استفاده از مفهوم ردپای آب مجازی در تولیدات دامی برای حفاظت منابع آب

ردپای‌آب کشاورزی بیش از 90 درصد از منابع آب شیرین کشور را شامل می‌شود که 30 درصد آن به عنوان تغذیه برای دام مورد استفاده قرار می‌گیرد. صنعت دامداری یکی از صنعت‌های آب‌بر جهان و به‌خصوص در ایران محسوب می‌شود. در این تحقیق متوسط تغذیه گاو در سه استان تهران، البرز و قزوین برآورد و سپس با بکارگیری روش مکانن و هوکسترا ردپای آب‌مجازی محاسبه گردید. سپس با متوسط ردپای آب کشورهای جهان (هلند، آمریکا، روس...

full text

ارزیابی ژئوشیمیایی منابع آب منطقه زیرراه استان بوشهر از دیدگاه کشاورزی و توصیه کشت مطلوب براساس آب موجود

یکی از ویژگی‌های نواحی خشک و نیمه‌خشک، سدیمی بودن خاک و منابع آبی است که برای آبیاری مصرف می‌شود. از این رو، اندازه‌گیری دقیق غلظت یون‌های آب‌های زیرزمینی و سطحی از اقدامات اولیه در بررسی کیفیت آب برای مصارف مختلف از جمله کشاورزی است. به منظور بررسی ژئوشیمیایی آب آبیاری دشت زیرراه از اطلاعات 19 نمونه آب زیرزمینی و 5 نمونه آب سطحی استفاده شده است، همچنین به منظور تکمیل این تحقیق از نسبت‌های ESP،...

full text

ارزیابی ژئوشیمیایی منابع آب منطقه زیرراه استان بوشهر از دیدگاه کشاورزی و توصیه کشت مطلوب براساس آب موجود

یکی از ویژگی‌های نواحی خشک و نیمه‌خشک، سدیمی بودن خاک و منابع آبی است که برای آبیاری مصرف می‌شود. از این رو، اندازه‌گیری دقیق غلظت یون‌های آب‌های زیرزمینی و سطحی از اقدامات اولیه در بررسی کیفیت آب برای مصارف مختلف از جمله کشاورزی است. به منظور بررسی ژئوشیمیایی آب آبیاری دشت زیرراه از اطلاعات 19 نمونه آب زیرزمینی و 5 نمونه آب سطحی استفاده شده است، همچنین به منظور تکمیل این تحقیق از نسبت‌های ESP،...

full text

مدل‌سازی اقتصادی مدیریت منابع آب کشاورزی استان تهران با تأکید بر نقش بازار ‌آب

در این مقاله اثرات تشکیل بازارهای آب محلی و منطقه‌ای در استان تهران مورد بررسی قرارگرفت و پتانسیل انتقال آب تحت شرایط کم‌آبی در سطح این استان ارزیابی شد. بدین منظور از یک سیستم مدل‌سازی اقتصادی مشتمل بر مدل برنامه‌ریزی ریاضی مثبت (PMP) و توابع تولید منطقه‌ای محصولات کشاورزی (SWAP) استفاده شد. نتایج نشان داد که با برقراری بازارهای آب محلی و منطقه‌ای در سطح استان تهران، افزون بر ایجاد تعادل بین ع...

full text

مدل‌سازی اقتصادی مدیریت منابع آب کشاورزی استان تهران با تأکید بر نقش بازار ‌آب

در این مقاله اثرات تشکیل بازارهای آب محلی و منطقه‌ای در استان تهران مورد بررسی قرارگرفت و پتانسیل انتقال آب تحت شرایط کم‌آبی در سطح این استان ارزیابی شد. بدین منظور از یک سیستم مدل‌سازی اقتصادی مشتمل بر مدل برنامه‌ریزی ریاضی مثبت (PMP) و توابع تولید منطقه‌ای محصولات کشاورزی (SWAP) استفاده شد. نتایج نشان داد که با برقراری بازارهای آب محلی و منطقه‌ای در سطح استان تهران، افزون بر ایجاد تعادل بین ع...

full text

ارزیابی سیستم حکمرانی آب در فرایند حفاظت از منابع آب زیرزمینی ایران

بدون شک، حفاظت از منابع آب زیرزمینی فرایندی است پرتنش، و بیشتر از آنکه یک اقدام فنی به حساب بیاید، نیازمند درگیر شدن با ابعاد اجتماعی و سیاسی است. به همین دلیل، وضعیت مطلوب حکمرانی آب می‌تواند فراهم بودن شرایط برای موفقیت در اجرای فرایند حفاظت از منابع آب زیرزمینی را رقم زند، زیرا سیستم حکمرانی بیانگر ساختار تنظیم‌کننده فرایندهای مدیریتی همچون حفاظت از منابع آب است. به همین منظور در این مقاله س...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 24  issue 6

pages  67- 85

publication date 2018-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023